Η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να διαμορφώσει ένα σχήμα στήριξης για την παραγωγή βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF), προκειμένου να ενισχύσει τη βιομηχανική βάση της χώρας στη νέα εποχή των πράσινων καυσίμων. Tο ΥΠΕΝ έχει ήδη προκοινοποιήσει στην Κομισιόν την πρότασή του για ένα σχήμα κρατικής ενίσχυσης ύψους 300 εκατ. ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού της ΕΕ.

Η πρόταση αυτή, που αποτελεί προαπαιτούμενο για την έγκριση κρατικής επιδότησης από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG COMP), έχει ήδη περάσει από τις πρώτες συζητήσεις στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, η πρώτη επαφή δεν ήταν επιτυχημένη. Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική πλευρά σκοπεύει να επιμείνει, αναζητώντας προσαρμογές που θα καταστήσουν το σχέδιο συμβατό με το ευρωπαϊκό πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων.

Σημειώνεται ότι η κρατική ενίσχυση αφορά αποκλειστικά τις κεφαλαιουχικές δαπάνες (capex) για την ανάπτυξη των παραγωγικών μονάδων, καθώς οι διαθέσιμοι πόροι δεν επαρκούν για να καλύψουν το υψηλό κόστος λειτουργίας των SAF, ούτε τη διαφορά τιμής μεταξύ των συμβατικών ορυκτών καυσίμων, των βιοκαυσίμων και των -ακόμα ακριβότερων- συνθετικών καυσίμων. Αυτή η παράμετρος αποτελεί μια διαρθρωτική πρόκληση για το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας των SAF, από την παραγωγή έως τη διάθεση στην αεροπορική βιομηχανία.

Οι πόροι θα προέλθουν από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που αποσκοπεί στην υποστήριξη δράσεων απανθρακοποίησης. Το Ταμείο χρηματοδοτείται από τα έσοδα του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS), ενώ το συνολικό διαθέσιμο ποσό για την Ελλάδα εκτιμάται σε 1,32 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η στρατηγική για το υδρογόνο

Την ίδια στιγμή, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προετοιμάζει το θεσμικό πλαίσιο για το υδρογόνο, το οποίο θα καθορίζει την αδειοδοτική διαδικασία, τη λειτουργία της αγοράς και τις προϋποθέσεις ανάπτυξής της. Το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση αυτή την εβδομάδα.

Όπως ανέφερε ο κ. Αϊβαλιώτης στο πλαίσιο του 14ου Athens Energy Forum, η στρατηγική του ΥΠΕΝ για το υδρογόνο είναι μετρημένη, με στοχευμένες επιδοτήσεις για μικρής κλίμακας παραγωγή, ώστε η χώρα να είναι παρούσα σε μια αναδυόμενη αγορά που ενδέχεται να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στο μέλλον.

Στο πλαίσιο αυτό, το ΥΠΕΝ σχεδιάζει να επιδοτήσει την επένδυση της Motor Oil ύψους 100 εκατ. ευρώ, μέσω του RepowerEU, για παραγωγή υδρογόνου στο διυλιστήριό της. Επίσης, θα ζητηθεί επιδότηση από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού για τα λεωφορεία υδρογόνου, ενώ μέσω του ίδιου ταμείου θα επιδοτηθεί και η παραγωγή υδρογόνου της Hellenic Hydrogen στη Δυτική Μακεδονία.

Σήμερα, η παραγωγή πράσινου υδρογόνου είναι μηδενική, όμως υπάρχουν επενδυτικά σχέδια που το Υπουργείο σχεδιάζει να υποστηρίξει, ιδιαίτερα στα ελληνικά διυλιστήρια. Σύμφωνα με τον κ. Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη, στόχος του ΕΣΕΚ είναι η παραγωγή 1,2 TWh υδρογόνου, αν και η τεχνολογική ωρίμανση θα καθορίσει τις επενδυτικές δυνατότητες. Ωστόσο, το κόστος παραγωγής παραμένει υψηλό, με την τιμή του πράσινου υδρογόνου να ανέρχεται στα 6,6 ευρώ/κιλό, δηλαδή υπερτριπλάσιο από το κόστος παραγωγής του γκρίζου υδρογόνου.

Στο παιχνίδι τα ελληνικά διυλιστήρια

Η παραγωγή βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF) αποτελεί μια στρατηγική επιλογή για τα ελληνικά διυλιστήρια, τα οποία αναγνωρίζουν την αυξανόμενη ανάγκη συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές επιταγές και τις επιχειρηματικές ευκαιρίες που αναδύονται στην ενεργειακή μετάβαση. Motor Oil και Helleniq Energy κινούνται με προσεκτικά βήματα στον τομέα των εναλλακτικών καυσίμων, ωριμάζοντας συγκεκριμένα έργα, με στόχο να τοποθετηθούν εγκαίρως στην εν λόγω αγορά. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, ο Όμιλος Helleniq Energy προχωρά με επένδυση ύψους 50-100 εκατ. ευρώ στη Θεσσαλονίκη, που αφορά τόσο βιοκαύσιμα όσο και βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα (SAF). Παράλληλα, η εταιρεία μελετά ένα μεγαλύτερο πρότζεκτ στον τομέα των SAF, το οποίο βρίσκεται ακόμα στο στάδιο της αξιολόγησης.

Οι στρατηγικές των Motor Oil και Helleniq Energy

Η Motor Oil έχει εντάξει στον στρατηγικό της σχεδιασμό την παραγωγή προηγμένων βιοκαυσίμων και συνθετικών καυσίμων (e-fuels), σε συνδυασμό με τη διύλιση, την ηλεκτροκίνηση και την παραγωγή ΑΠΕ. Μέσω της Elin Verd, την οποία εξαγόρασε το 2022, έχει ήδη παρουσία στην παραγωγή βιοκαυσίμων, διαθέτοντας εργοστάσιο βιοντίζελ στη ΒΙ.ΠΕ. Βόλου και την εταιρεία Πράσινο Λάδι, που δραστηριοποιείται στη συλλογή χρησιμοποιημένων μαγειρικών ελαίων και ζωικών λιπών.

Από την πλευρά της, η Helleniq Energy προχωρά στην ανάπτυξη μονάδας επεξεργασίας χρησιμοποιημένων μαγειρικών ελαίων στο διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης, με στόχο την παραγωγή βιοκαυσίμου HVO (Hydrotreated Vegetable Oil). Παράλληλα, έχει εξαγγείλει τη δημιουργία αυτόνομης μονάδας παραγωγής βιολογικών SAF (bio-SAF) στο διυλιστήριο του Ασπρόπυργου, με πρώτη ύλη υδρογονοεπεξεργασμένους εστέρες και λιπαρά οξέα (HEFA).

Η Helleniq Energy ήδη από το 2022 προμηθεύεται SAF από τη φινλανδική Neste και, μέσω της θυγατρικής ΕΚΟ, ανεφοδιάζει τα αεροσκάφη της AEGEAN με SAF στο αεροδρόμιο «Μακεδονία». Την περασμένη χρονιά, η συνεργασία επεκτάθηκε ώστε να καλύπτει περισσότερα αεροδρόμια της Ελλάδας.

Η πίεση της Γερμανίας και ο αγωγός υδρογόνου

Ο κ. Αϊβαλιώτης αποκάλυψε επίσης ότι η Γερμανία πιέζει την Ελλάδα να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη αγωγού υδρογόνου, ώστε η γερμανική βιομηχανία να μπορεί να προμηθεύεται ελληνικό υδρογόνο. Ωστόσο, ο ίδιος εκτίμησε ότι το σχέδιο αυτό είναι πρόωρο, καθώς οι τιμές ενέργειας στις χώρες από τις οποίες η Γερμανία θέλει να εισάγει υδρογόνο είναι υψηλότερες από ό,τι στη Γερμανία. Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση στηρίζει τον αγωγό που θα συνδέει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία, με στόχο τη μεταφορά υδρογόνου προς τον ευρωπαϊκό Βορρά. Ο ΔΕΣΦΑ επιδιώκει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για το έργο, ώστε να διασφαλιστεί η μελλοντική ετοιμότητα της Ελλάδας στον τομέα αυτό.

«Μετρημένη επιδότηση, προσπάθεια να βρούμε χρήσεις και έρευνα για το πόσο υδρογόνο μπορεί να μπει στους φυσικούς αγωγούς είναι οι προτεραιότητές μας σήμερα. Όταν στο μέλλον φτάσουμε να έχουμε 70 GW παραγωγής ΑΠΕ, τότε θα μπορούμε να παράγουμε υδρογόνο εγχώρια και να εξετάσουμε τις εξαγωγικές μας δυνατότητες», σημείωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΝ.

Διαβάστε ακόμη