Σχετικά ανεκμετάλλευτη παραμένει η Βαλτική Θάλασσα σε ό,τι αφορά στην υπεράκτια αιολική ενέργεια, αν και προσφέρει δύο σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τη Βόρεια Θάλασσα.
Το πρώτο πλεονέκτημα είναι ότι είναι πιο ρηχή η θάλασσα και το δεύτερο ότι βρίσκεται πιο κοντά στις ακτές. Ο συνδυασμός των δύο αυτών παραγόντων καθιστά λιγότερο ακριβή την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Ωστόσο, υπάρχει ένα μειονέκτημα στο οποίο οφείλεται η χαμηλή ανάπτυξη αυτών των πάρκων στη θαλάσσια αυτή ζώνη. Και αυτό δεν είναι άλλο από τους διαφορετικούς κανονισμούς των χωρών της Βαλτικής για τις επενδύσεις στο πεδίο αυτό, γεγονός που απομακρύνει υποψήφιους επενδυτές.
Μέχρι τώρα, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί διακηρύσσουν εδώ και χρόνια ότι η Βόρεια Θάλασσα εξελίσσεται σε «εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας της Ευρώπης».
Η Βαλτική Θάλασσα, από την άλλη πλευρά, παίζει μόνο έναν δευτερεύοντα ρόλο: «Το δυναμικό της Βαλτικής Θάλασσας έχει υποτιμηθεί σε μεγάλο βαθμό», λέει ο Πέτερ Φροχμπέζε (Peter Frohböse), ειδικός σε θέματα υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στην εταιρεία τεχνικών συμβούλων DNV. Οι δυνατότητες στη Βαλτική Θάλασσα είναι «σημαντικά μεγαλύτερες από τους στόχους που έχουν τεθεί από τις γειτονικές χώρες», δήλωσε ο Φροχμπέζε.
Η Germany Trade and Invest (GTAI), ο κρατικός οργανισμός για το εξωτερικό εμπόριο και το μάρκετινγκ τοποθεσιών, διερεύνησε τις ευκαιρίες στη Βαλτική Θάλασσα. Το αποτέλεσμα είναι πως αν αθροίσει κανείς το δυναμικό των οκτώ γειτονικών χωρών της ΕΕ, προκύπτει 93,5 γιγαβάτ (GW), σύμφωνα με τη GTAI. Η GTAI αναφέρεται επίσης σε αναλύσεις της Επιτροπής της ΕΕ.
Επί του παρόντος, η εγκατεστημένη υπεράκτια αιολική ισχύς στη Βαλτική Θάλασσα είναι μόνο μονοψήφια γιγαβάτ, εκ των οποίων τα 1,4 GW βρίσκονται στο γερμανικό τμήμα της Βαλτικής Θάλασσας.
Η δυνητική απόδοση που υπολογίζει η GTAI είναι σημαντικά υψηλότερη από αυτή που σχεδιάζουν οι οκτώ γειτονικές χώρες. Στη Διακήρυξη του Βίλνιους του Απριλίου 2024, έθεσαν ως στόχο 26,7 GW υπεράκτιας δυναμικότητας έως το 2030. Ο στόχος για το 2040 είναι 45 GW.
Αξίζει να ρίξει κανείς μια ματιά στη Βόρεια Θάλασσα: το 2022, τα κράτη μέλη της ΕΕ, οι Κάτω Χώρες, η Δανία, το Βέλγιο και η Γερμανία, μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεσμεύτηκαν στη Διακήρυξη του Έσμπιεργκ να τετραπλασιάσουν την ικανότητα υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στη Βόρεια Θάλασσα έως το 2030 και να την αυξήσουν έτσι σε τουλάχιστον 65 γιγαβάτ.
Μέχρι το 2050, η εγκατεστημένη ισχύς στη Βόρεια Θάλασσα πρόκειται να αυξηθεί ακόμη και σε έως και 150 GW.
Βόρεια Θάλασσα vs Βαλτική Θάλασσα
Η Βόρεια Θάλασσα και η Βαλτική Θάλασσα έχουν διαφορετικές συνθήκες για την υπεράκτια αιολική ενέργεια: Η Βόρεια Θάλασσα έχει περισσότερους ανέμους και, επομένως, επιτρέπει στους φορείς εκμετάλλευσης υπεράκτιων αιολικών πάρκων να επιτύχουν υψηλότερη απόδοση ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, η Βαλτική Θάλασσα είναι πιο ρηχή και έχει καλύτερες εδαφικές συνθήκες σε πολλές περιοχές. Επιπλέον, σε σύγκριση με τη Βόρεια Θάλασσα, πολλές υπεράκτιες περιοχές βρίσκονται πιο κοντά στην ακτή. Αυτό μειώνει το κόστος του έργου και μπορεί να αντισταθμίσει τη χαμηλότερη απόδοση ηλεκτρικής ενέργειας.
Εάν οι γειτονικές χώρες αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό, «θα υπάρξουν σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες για τις γερμανικές εταιρείες», σύμφωνα με την έκθεση της GTAI.
Οι κοινοπραξίες θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε αυτό το πεδίο, καθώς οι εταιρείες στις χώρες της Βαλτικής, για παράδειγμα, δεν διαθέτουν τα χρήματα και την εμπειρία για τα έργα, σημειώνει η Handelsblatt.
Μια παρόμοια εικόνα παρατηρείται στην Πολωνία, σύμφωνα με την έκθεση της GTAI: «Οι κρατικοί προμηθευτές ενέργειας ήθελαν αρχικά να αναπτύξουν αρκετές περιοχές μόνοι τους. Ωστόσο, τώρα αναζητούν συνεργάτες».
Αρκετά έργα με γερμανική συμμετοχή στη Βαλτική Θάλασσα βρίσκονται στα σκαριά. Για παράδειγμα, η γερμανική εταιρεία ανάπτυξης αιολικών πάρκων PNE και ο σουηδικός όμιλος Eolus θέλουν να αναπτύξουν από κοινού το υπεράκτιο αιολικό πάρκο Kurzéme στη Λετονία. Ωστόσο, το έργο βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.
Η RWE δραστηριοποιείται στο σουηδικό τμήμα της Βαλτικής Θάλασσας. Και ο γερμανικός διαχειριστής δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας 50Hertz συνεργάζεται με τον δανικό κρατικό διαχειριστή δικτύου Energienet στη Βαλτική Θάλασσα. Στόχος είναι να συνδεθούν τα γερμανικά και τα δανικά αιολικά πάρκα στη Βαλτική Θάλασσα με υποθαλάσσιο καλώδιο. Το έργο θεωρείται ο πυρήνας για ένα διακρατικό υπεράκτιο δίκτυο στη Βαλτική Θάλασσα.
Οκτώ χώρες, οκτώ διαφορετικές διαδικασίες προσφορών
Ωστόσο, η έκθεση της GTAI επισημαίνει επίσης τις αδυναμίες που στέκονται εμπόδιο στην ταχεία επέκταση της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στη Βαλτική Θάλασσα. Το γεγονός και μόνο ότι κάθε μία από τις οκτώ χώρες της ΕΕ που συνορεύουν με τη Βαλτική Θάλασσα προβλέπει διαφορετική διαδικασία υποβολής προσφορών αποτελεί εμπόδιο.
Καθώς η παγκόσμια ζήτηση για αιολικά πάρκα είναι σήμερα μεγαλύτερη από την ικανότητα των προμηθευτών, οι κατασκευαστές επικεντρώνονται στις ιδιαίτερα ελκυστικές αγορές. Αντί να εξοικειωθούν με οκτώ αγορές με διαφορετικές διαδικασίες και κανονισμούς προμηθειών, οι προγραμματιστές έργων επιλέγουν μία μεγάλη αγορά κάπου αλλού στον κόσμο, λέει ο εμπειρογνώμονας της DNV, Φροχμπέζε, συνιστώντας την εναρμόνιση των κανόνων και την ενίσχυση των ευρωπαϊκών προτύπων.
Οι περιορισμένες λιμενικές χωρητικότητες θα μπορούσαν να αποδειχθούν τροχοπέδη για την ταχεία επέκταση της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στη Βαλτική Θάλασσα. Τα λιμάνια έχουν θεμελιώδη σημασία ως κόμβοι εφοδιαστικής για την τεχνικά πολύπλοκη εγκατάσταση των αιολικών πάρκων. Η έκθεση της GTAI αναφέρεται σε διάφορες πρωτοβουλίες των κρατών της Βαλτικής Θάλασσας για την επέκταση των λιμενικών δυνατοτήτων. Ωστόσο, είναι πιθανό να περάσουν χρόνια μέχρι να εξαλειφθούν τα σημεία συμφόρησης.
Διαβάστε ακόμη
