Περίπου 215 τρισεκατομμύρια δολάρια θα μπορούσε να κοστίσει ένα ενεργειακό σύστημα πλήρως απαλλαγμένο από άνθρακα μέχρι το 2050. Σύμφωνα με την έκθεση «New Energy Outlook 2024» του BloombergNEF, οι επιλογές που θα κάνει ο πλανήτης μέσα στην επόμενη δεκαετία θα είναι καθοριστικές για τη διαμόρφωση του μελλοντικού ενεργειακού συστήματος και του μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Η νέα έκθεση δείχνει ότι η ταχύτητα με την οποία κλιμακώνονται οι καθαρές τεχνολογίες και η απεξάρτηση από τον άνθρακα στον τομέα της ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας. Ωστόσο, τα κράτη καλούνται να ισορροπήσουν πάνω σε τεντωμένο σχοινί. Ο δρόμος προς την πράσινη μετάβαση δημιουργεί προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως η κλιμάκωση βασικών τεχνολογιών, η αύξηση των επενδύσεων σε καθαρή ενέργεια, η βελτιστοποίηση της χρήσης γης και η εξασφάλιση ισχυρής πολιτικής και κανονιστικής υποστήριξης
Η έκθεση παρουσιάζει δύο πιθανά σενάρια για το μέλλον της παγκόσμιας ενέργειας: το Σενάριο Οικονομικής Μετάβασης (ETS) και το Σενάριο Καθαρών Μηδενικών Εκπομπών (NZS). Το ETS, το οποίο βασίζεται στις τρέχουσες πολιτικές και τις εμπορικά διαθέσιμες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, προβλέπει μείωση των εκπομπών κατά 27% έως το 2050. Αυτό το σενάριο θα έβλεπε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να ξεπερνούν το 50% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το τέλος της δεκαετίας, οδηγώντας σε διαρθρωτική μείωση της ζήτησης άνθρακα και πετρελαίου. Ωστόσο, το ETS δεν θα εκπλήρωνε τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού, με αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,6°C έως το 2100.
Στην αντίπερα όχθη, το NZS χαράζει μια πιο φιλόδοξη πορεία για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών έως το 2050, ευθυγραμμισμένη με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Αυτό το σενάριο απαιτεί σημαντική επιτάχυνση στην ανάπτυξη καθαρής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του τριπλασιασμού της δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030 και της πλήρους ηλεκτροδότησης των νέων επιβατικών οχημάτων έως το 2034. Επιπλέον, απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα, παραγωγή υδρογόνου και βιώσιμα καύσιμα αεροπορίας. Αν και είναι δύσκολο, το NZS καταδεικνύει ότι η επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού είναι ακόμη εφικτή.
Η έκθεση τονίζει ότι η μετάβαση σε ένα πλήρως απαλλαγμένο από τον άνθρακα παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα έως το 2050 θα μπορούσε να κοστίσει 215 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η πράσινη μετάβαση είναι η «απόλυτη αλλαγή του παιχνιδιού» και βρίσκεται μέσα σε έναν κυκεώνα προκλήσεων. Πρωτίστως, υπάρχουν ανησυχίες γύρω από την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων. Η έκθεση υπογραμμίζει ότι το χρονικό περιθώριο για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050 «στενεύει», γεγονός που απαιτεί άμεση και αποφασιστική δράση για την επίτευξη των στόχων. Παράλληλα, αρκετές τεχνολογίες ζωτικής σημασίας για την απαλλαγή από τον άνθρακα, όπως η πυρηνική ενέργεια, η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, το καθαρό υδρογόνο, τα βιώσιμα καύσιμα αερομεταφορών και οι αντλίες θερμότητας, δεν είναι ακόμη ανταγωνιστικές ως προς το κόστος ή δεν έχουν αναπτυχθεί σε εμπορική κλίμακα.
Ως επακόλουθο, ολοένα και αυξάνεται η ανάγκη περαιτέρω επενδύσεις σε τεχνολογίες και υποδομές καθαρής ενέργειας, ιδίως για την επίτευξη του σεναρίου Net Zero. Για να επιτευχθεί το καθαρό μηδέν πρέπει ο πλανήτης να φέρει εις πέρας το εξής στοίχημα: η εξισορρόπηση της αυξανόμενης ζήτησης ενέργειας με την παραγωγή τροφίμων και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας αποτελεί σημαντική πρόκληση, η οποία απαιτεί καινοτόμες λύσεις και προσεκτικό σχεδιασμό. Η πράσινη μετάβαση ένα πολιτικό διακύβευμα. Τα ισχυρά και σταθερά πολιτικά μηνύματα, είναι απαραίτητα για την προώθηση επενδύσεων που απέχουν παρασάγγας από τα ορυκτά καύσιμα και κατευθύνονται κατά κόρον σε λύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις, η έκθεση προτείνει μια πολύπλευρη προσέγγιση που περιλαμβάνει:
- Επιτάχυνση των επενδύσεων σε καθαρή ενέργεια: Απαιτείται σημαντική αύξηση των επενδύσεων σε τεχνολογίες και υποδομές καθαρής ενέργειας, με στόχο τον τριπλασιασμό των σημερινών επιπέδων επενδύσεων έως το 2030.
- Κλιμάκωση βασικών τεχνολογιών: Εννέα βασικές τεχνολογίες, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, η ανανεώσιμη ενέργεια, η αποθήκευση ενέργειας, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, η πυρηνική ενέργεια, η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, το καθαρό υδρογόνο, τα βιώσιμα καύσιμα αεροπορίας και οι αντλίες θερμότητας, πρέπει να αναπτυχθούν και να γίνουν πιο οικονομικά αποδοτικές.
- Πολιτική και κανονιστική υποστήριξη: Απαιτούνται ισχυρά και σταθερά πολιτικά σήματα, σε συνδυασμό με πολιτική βούληση, για να προωθηθούν οι επενδύσεις σε λύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
- Βελτιστοποίηση της χρήσης γης: Απαιτούνται καινοτόμες λύσεις για την εξισορρόπηση της αυξανόμενης ζήτησης ενέργειας με την παραγωγή τροφίμων και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
- Ειδικές λύσεις ανά τομέα: Απαιτούνται εξατομικευμένες λύσεις σε διαφορετικούς τομείς, όπως η βιομηχανία, η ναυτιλία και η αεροπορία.
Η επίτευξη ενός μέλλοντος με μηδενικές εκπομπές ρύπων φαίνεται πως είναι ακόμη εφικτή, αλλά απαιτεί άμεση και αποφασιστική δράση. Οι επιλογές που θα γίνουν την επόμενη δεκαετία θα είναι καθοριστικές για τη διαμόρφωση του μελλοντικού ενεργειακού συστήματος. Αμφότερα τα δύο σενάρια υπογραμμίζουν την ανάγκη για αυξημένες επενδύσεις σε τεχνολογίες και υποδομές καθαρής ενέργειας, πολλώ μάλλον το NZS που προβλέπει τριπλασιασμό των σημερινών επιπέδων επενδύσεων έως το 2030. Τα ευρήματα της έκθεσης υπογραμμίζουν τη σημασία ισχυρών και συνεκτικών πλαισίων πολιτικής για την καθοδήγηση της ενεργειακής μετάβασης. Ενώ το ETS καταδεικνύει πρόοδο που οφείλεται στις δυνάμεις της αγοράς, το σενάριο NZS υπογραμμίζει την ανάγκη φιλόδοξων παρεμβάσεων πολιτικής για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών. Οι κυβερνήσεις και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να δώσουν σαφή μηνύματα και κίνητρα στην αγορά για την προώθηση επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες και υποδομές.
Διαβάστε ακόμη
