Τον κίνδυνο να ξεπεράσουν οι ΗΠΑ τους Ευρωπαίους στην «κούρσα» της αξιοποίησης του υδρογόνου επισημαίνει ο γερμανικός τύπος, με αφορμή τη φετινή έκθεση πετρελαίου και φυσικού αερίου Ceraweek στο Χιούστον του Τέξας των ΗΠΑ.
Στην έκθεση αυτή, η οποία αποτελεί ένα είδος «Woodstock της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων», οι επισκέπτες δεν μπορούν πλέον να αποφύγουν τη λέξη «υδρογόνο», σύμφωνα με ρεπορτάζ της Handelsblatt.
Είτε πρόκειται για μια συζήτηση σε πάνελ είτε για τους παρόχους λογισμικού ψηφιακών διδύμων για την υποδομή υδρογόνου στην Αγορά Καινοτομίας της έκθεσης, φαίνεται ότι κάθε τρίτο σημείο του προγράμματος έχει να κάνει με το υδρογόνο.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι Αμερικανοί ήταν πολύ πίσω από την Ευρώπη όσον αφορά το υδρογόνο. Τώρα όμως η τεχνολογία γνωρίζει μεγάλη άνθηση και οι ΗΠΑ θα μπορούσαν σύντομα να ξεπεράσουν την Ευρώπη, προειδοποιεί το ίδιο δημοσίευμα. Ιδιωτικές και κρατικές επενδύσεις συνολικού ύψους δισεκατομμυρίων εισρέουν σήμερα στην τεχνολογία.
Οι Αμερικανοί υιοθετούν επίσης μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση του θέματος σε σχέση με την Ευρώπη. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν επιδοτεί μόνο το πράσινο υδρογόνο, το οποίο παράγεται αποκλειστικά με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και το μπλε υδρογόνο, το οποίο παράγεται από φυσικό αέριο, σε μικρότερο βαθμό.
Σύμφωνα με την παγκόσμια πρωτοβουλία για το υδρογόνο Hydrogen Council, κατά την περίοδο από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 2023 ανακοινώθηκαν στη Βόρεια Αμερική πρόσθετες επενδύσεις ύψους 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε έργα που βρίσκονται ήδη σε προχωρημένο στάδιο σχεδιασμού – στην Ευρώπη, το αντίστοιχο ποσό ήταν μόλις εννέα δισεκατομμύρια δολάρια την ίδια περίοδο.
«Οι Ευρωπαίοι χρειάστηκαν χρόνια για να ορίσουν το πράσινο υδρογόνο, ενώ οι Αμερικανοί είναι άχρωμοι στην προσέγγισή τους και απλά το κάνουν», συνόψισε η Άν Σόφι Κορμπό από το Πανεπιστήμιο Columbia. Πιστεύει ότι είναι πιθανό οι ΗΠΑ να πρωτοστατήσουν σε αυτό το μελλοντικό θέμα.
«Η Αμερική υιοθετεί μια πιο ρεαλιστική και λιγότερο ιδεολογική προσέγγιση: Πρόκειται λιγότερο για το πράσινο ή το μπλε και περισσότερο για την επεκτασιμότητα», δήλωσε ο Μάρκους Κρέμπερ, διευθύνων σύμβουλος της RWE, στο περιθώριο του Ceraweek.
Οκτώ δισεκατομμύρια δολάρια για επτά «κόμβους υδρογόνου»
Στο πλαίσιο του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA), η κυβέρνηση επέλεξε επτά λεγόμενους «κόμβους υδρογόνου» στους οποίους επενδύει συνολικά επτά δισεκατομμύρια δολάρια. Ένα επιπλέον δισεκατομμύριο δολάρια έχει προβλεφθεί για τους καταναλωτές υδρογόνου προκειμένου να ξεκινήσει η αγορά.
Οι κόμβοι κατανέμονται σε όλη τη χώρα, από τις ανατολικές, δυτικές και τις ακτές του Κόλπου έως τις βόρειες και μεσοδυτικές περιοχές.
Η Kέλι Κούμινς από το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ τόνισε ότι οι κόμβοι με διαφορετικές προϋποθέσεις επιλέχθηκαν σκόπιμα. «Κάποιοι έχουν πολλές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, άλλοι έχουν φθηνό φυσικό αέριο, καλούς ερευνητές ή καλούς πελάτες, όπως η γεωργία ή η βαριά βιομηχανία», εξήγησε την προσέγγιση.
Ο «κόμβος HyVelocity Hub» γύρω από το Τέξας, για παράδειγμα, διαθέτει αγωγούς και άφθονη ανανεώσιμη ενέργεια. Ο κόμβος στην Καλιφόρνια, από την άλλη πλευρά, μπορεί να επωφεληθεί από το γεγονός ότι τα βαρέα φορτηγά ντίζελ δεν θα επιτρέπεται πλέον να πωλούνται εκεί από το 2036, πράγμα που σημαίνει ότι η υψηλή ζήτηση από τη βιομηχανία φορτηγών είναι προβλέψιμη. Πολλοί κατασκευαστές φορτηγών εργάζονται ήδη σε λύσεις υδρογόνου.
Η Kατερίνα Ράιχε, διευθύνουσα σύμβουλος της θυγατρικής της E.on, Westenergie, πιστεύει επίσης ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να ξεπεράσουν την Ευρώπη. «Κοιτάξτε το επίπεδο των επενδύσεων στην ηλεκτρονική κινητικότητα, την παραγωγή μπαταριών και τα φωτοβολταϊκά», λέει. Οι Αμερικανοί θέλουν να ρίξουν το κόστος παραγωγής στο 1,50 δολάριο ανά χιλιόγραμμο. «Στην Ευρώπη, υπό ιδανικές συνθήκες, δεν θα φτάσουμε κάτω από 1,80 δολάρια ανά χιλιόγραμμο υδρογόνου», επισημαίνει.
Το αφεντικό της Westenergie επαινεί το γεγονός ότι οι Αμερικανοί δεν επικεντρώνονται μόνο στο πράσινο υδρογόνο, το οποίο παράγεται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
«Στις ΗΠΑ παίρνετε πολλές επιδοτήσεις για το πράσινο υδρογόνο και λιγότερες για το μπλε υδρογόνο. Το κριτήριο είναι η ένταση του CO2. Όσο υψηλότερη είναι η μείωση, τόσο υψηλότερη είναι η επιδότηση», εξηγεί η Ράιχε. Η ίδια χαρακτηρίζει αυτή την προσέγγιση ενδιαφέρουσα και αποτελεσματική. «Αν η μείωση του CO2 μας βοηθάει να προστατεύσουμε το κλίμα, τότε θα ήταν ένας καλός τρόπος να προωθήσουμε και τεχνολογίες που ίσως εξοικονομούν στην αρχή μόνο 20, 40 ή 50%».
Χαλυβουργείο στο Cleveland θέλει να χρησιμοποιήσει υδρογόνο
Ο Χάραλντ Σβάγκερ, αναπληρωτής πρόεδρος του εκτελεστικού συμβουλίου της χημικής εταιρείας Evonik, η οποία εργάζεται εδώ και πολύ καιρό με το υδρογόνο, είναι επίσης πεπεισμένος ότι οι Αμερικανοί θα αφήσουν σύντομα τους Ευρωπαίους πίσω τους.
«Σε σύγκριση με δέκα χρόνια πριν, ο αριθμός των έργων υδρογόνου στις ΗΠΑ έχει πραγματικά εκραγεί», παρατηρεί. Στην Ευρώπη, βρίσκονται ακόμη σε φάση σχεδιασμού. «Εδώ, τα έργα θα είναι στην αγορά σε πέντε χρόνια», εξηγεί τη διαφορά.
Ένα από τα πιο συγκεκριμένα έργα στις ΗΠΑ είναι αυτό του παραγωγού χάλυβα και προμηθευτή αυτοκινήτων Cleveland-Cliffs. Χάρη στον νέο κόμβο υδρογόνου στις μεσοδυτικές πολιτείες, η εταιρεία θέλει να προμηθεύει ταυτόχρονα δύο χαλυβουργία με καθαρή ενέργεια.
«Θα είναι η πρώτη φορά στον κόσμο που μια χαλυβουργία θα αντικαταστήσει το CO2 με ένα υποπροϊόν που δεν συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη: και το υποπροϊόν θα είναι το H2O», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Cleveland-Cliffs Lourenco όταν έγινε η ανακοίνωση πέρυσι.
Το Νοτιοανατολικό τμήμα διαθέτει ήδη δίκτυο αγωγών υδρογόνου
Ο αντιπρόεδρος της Evonik, Σβάγκερ πιστεύει επίσης ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε καλύτερη θέση, επειδή υπάρχει ήδη ένα δίκτυο αγωγών για υδρογόνο, ιδίως στα νοτιοανατολικά των ΗΠΑ με το Τέξας και τη Λουιζιάνα, χάρη στην ισχυρή βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου.
«Αν κοιτάξετε αυτό το δίκτυο αγωγών από απόσταση, μοιάζει με ανθρώπινο νευρικό σύστημα. Αν το κοιτάξετε στη Γερμανία και τη βόρεια Ευρώπη, μοιάζει περισσότερο με σκελετό», εξηγεί τη διαφορά.
Αυτό σημαίνει πως «στην Ευρώπη, πρέπει ακόμη να τοποθετήσω τον σωλήνα και συχνά υπάρχει αντίσταση σε αυτό. Στις ΗΠΑ, πρέπει απλώς να προσαρμόσω τον σωλήνα ή να κατασκευάσω έναν δίπλα του», λέει ο Σβάγκερ.
Το αφεντικό της RWE, ο Κρέμπερ, επισημαίνει επίσης ότι οι ΗΠΑ δεν χρειάζεται να εισάγουν υδρογόνο. «Θα παράγουν το υδρογόνο για τις δικές τους ανάγκες στις ΗΠΑ και πιθανότατα θα μπορούν ακόμα να το εξάγουν», λέει.
Ίσως όμως οι Αμερικανοί να προσφέρουν και μια υπηρεσία στον κόσμο «δείχνοντας πώς να μειώσουν το κόστος παραγωγής υδρογόνου». Μέχρι τότε, οι Γερμανοί παίκτες θα πρέπει επίσης να ζήσουν με τους ευρωπαϊκούς κανόνες του παιχνιδιού και τις τιμές. Και αυτό μπορεί να είναι αρκετά χρονοβόρο, όπως διαπίστωσε και η RWE.
Μακροχρόνια διαδικασία έγκρισης για τον ηλεκτρολύτη της RWE στο Λίνγκεν
Η RWE, για παράδειγμα, χρειάστηκε να περιμένει πάνω από τρία χρόνια για το πράσινο φως από τις Βρυξέλλες.
Τον Φεβρουάριο, οι ευρωπαϊκές αρχές ενέκριναν χρηματοδότηση δισεκατομμυρίων για συνολικά 33 «σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (IPCEI)». Σε αυτά περιλαμβάνεται το έργο GetH2, στο οποίο συμμετέχει η ενεργειακή εταιρεία με έδρα το Έσσεν με έναν σχεδιαζόμενο ηλεκτρολύτη στο Λίνγκεν.
Ωστόσο, της έγκρισης από τις Βρυξέλλες προηγήθηκαν αρκετοί περίπλοκοι γύροι ερωτήσεων, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία κατόπιν αιτήματος. Σύμφωνα με την RWE, η απαραίτητη τεκμηρίωση περιελάμβανε περίπου 1000 σελίδες DIN A4. Και το τελικό εμπόδιο παραμένει ακόμη: Μετά τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο πρέπει ακόμη να εγκρίνει τα κεφάλαια.
Παρ’ όλα αυτά, ο Kρέμπερ λέει πως «τον τελευταίο χρόνο συνέβησαν πολλά στο θέμα του υδρογόνου». Άλλωστε, η χρηματοδότηση έχει πλέον εγκριθεί για πρώτη φορά. Ωστόσο, το πότε ακριβώς το υδρογόνο που παράγεται στο Λίνγκεν θα αναγνωριστεί ως «πράσινο» είναι ακόμη ένα εντελώς ξεχωριστό ζήτημα σε αυτή τη χώρα.
Η λεγόμενη κατ’ εξουσιοδότηση πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (RED II) ορίζει ότι το υδρογόνο μπορεί να χαρακτηριστεί ως πράσινο μόνο εάν το 100 τοις εκατό της ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, η βιοενέργεια εξαιρείται από αυτό.
Ωστόσο, το υδρογόνο από πράσινη ηλεκτρική ενέργεια είναι πράσινο μόνο εάν παράγεται με τη χρήση ενέργειας από αιολικούς ή ηλιακούς σταθμούς που έχουν κατασκευαστεί ειδικά για το σκοπό αυτό. Επιπλέον, η πράσινη ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να υποστεί περαιτέρω επεξεργασία μόνο εάν έχει πράγματι παραχθεί.
Αυτό σημαίνει ότι η ποσότητα υδρογόνου που παράγεται κάθε μήνα πρέπει να συσχετίζεται με την ποσότητα πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται κάθε μήνα. Από το 2030, αυτό θα επαληθεύεται ακόμη και σε ωριαία βάση. Θα πρέπει επίσης να υπάρχει όσο το δυνατόν μικρότερη απόσταση μεταξύ του ηλεκτρολύτη και της ανεμογεννήτριας.
«Όλοι αυτοί οι κανονισμοί επιβραδύνουν εντελώς την ανάπτυξη της αγοράς», επικρίνει ο Μίκαελ Στέρνερ, καθηγητής Συστημάτων Αποθήκευσης Ενέργειας στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών του Ρέγκενσμπουργκ, σε συνέντευξή του στην Handelsblatt.
Ενώ για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν έχει σημασία από πού προέρχεται η ηλεκτρική ενέργεια, όταν πρόκειται για την παραγωγή υδρογόνου, οι άνθρωποι θέλουν να γνωρίζουν ακριβώς από πού προέρχεται, μέχρι και το ηλεκτρόνιο.
«Αυτές οι απαιτήσεις είναι εντελώς υπερβολικές για αυτή την πρώιμη φάση και δύσκολα μπορούν να ικανοποιηθούν οικονομικά», επικρίνει ο Στέρνερ, ο οποίος είναι επίσης μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Υδρογόνου στη Γερμανία.
Ενώ οι ΗΠΑ είναι απλές και ρεαλιστικές, οι εταιρείες στη Γερμανία απασχολούν «ολόκληρες στρατιές» δικηγόρων για να τα βγάλουν πέρα με τη γραφειοκρατική τρέλα. «Αν βάλουμε τον πήχη τόσο ψηλά, θα αποτύχουμε λόγω της γερμανικής μας σχολαστικότητας», λέει ο Στέρνερ. Και τότε η αγορά θα αναπτυχθεί εκτός Ευρώπης.
