Την επόμενη εβδομάδα κατατίθεται το πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) το οποίο θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ρύθμιση για την απελευθέρωση του ηλεκτρικού χώρου, ώστε να δώσει «σήμα» στον κλάδο για συνέχιση των επενδύσεων. Όπως σημείωσε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), Θ. Σκυλακάκης στην ετήσια ημερίδα για την Εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας στην Ελλάδα που διοργάνωσε το ΙΟΒΕ, η απελευθέρωση του ηλεκτρικού χώρου είναι μέρος νομοθετικής πρωτοβουλίας που έρχεται σε λίγες ημέρες σε διαβούλευση.
Άνθρωποι της αγοράς μίλησαν αντίστοιχα για την ανάγκη επενδύσεων σε δίκτυα, τη δημιουργία ευέλικτου αδειοδοτικού πλαισίου και την ανάπτυξη εθνικού σχεδίου για την προώθηση του υδρογόνου. Πόροι και κίνητρα είναι το κλειδί, ώστε να τεθεί στο επίκεντρο ο ενεργειακός επενδυτικός πλούτος της χώρας.
Το ΥΠΕΝ εξετάζει την προοπτική της θεσμοθέτησης των περιβαλλοντικών ισοδυνάμων τονίζοντας ότι πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που θα παρουσιαστεί τους επόμενους μήνες και θα διευκολύνει την υλοποίηση επενδύσεων. «Ο χρόνος υλοποίησης των επενδύσεων έχει οικονομική διάσταση και η αποτελεσματικότητα είναι η βασική έννοια των μεταρρυθμίσεων που πρέπει να γίνουν τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση», σημείωσε ο κ. Σκυλακάκης. Και συμπλήρωσε ότι οι καθυστερήσεις είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ευρωπαϊκής οικονομίας γενικότερα.
Ο υπουργός τόνισε ότι το RepowerEU στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα που έχει ποτέ διανοηθεί να σχεδιάσει και να εφαρμόσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις που είχαν συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα και προχωρά σε νέες. Ωστόσο, τώρα είμαστε στα μισά του δρόμου, αφού το πρόγραμμα λήγει τον Αύγουστο του 2026 και κάπου εκεί προβλέπεται να παραδοθούν και τα περισσότερα από τα μεγάλα έργα τα οποία χρειάζεται να έχουν τεθεί σε τροχιά ολοκλήρωσης, εντός των χρονοδιαγραμμάτων.
Αυτή την θέση επιβεβαίωσε και ο κ. Σκυλακάκης δηλώνοντας ότι «το πιο δύσκολο κομμάτι του προγράμματος είναι προ των πυλών, καθώς θα πρέπει να υλοποιηθούν οι επενδύσεις που έχουν σχεδιαστεί και πολλά ζητήματα, όπως καθυστερήσεις λόγω δικαστικών προσφυγών ή σε ό,τι αφορά την προσφορά εξοπλισμού, δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν».
Σύμφωνα με τον Johannes Luebking, Διευθυντή της Ομάδας Δράσης Recover της Κομισιόν, ο Αύγουστος του 2026 είναι το τελικό ορόσημο, αλλά δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί με σκεπτικισμό. «Εξαρχής είδαμε τη δυναμική του ελληνικού προγράμματος. Το χρονοδιάγραμμα για τον Αύγουστο του 2026 είναι απαιτητικό. Το 4ο αίτημα πληρωμής είναι εν εξελίξει και απομένουν 30 μήνες. Το μήνυμα είναι εφαρμογή, ρύθμιση και υλοποίηση. Υπάρχουν οι διαδικασίες που εκκρεμούν, αλλά πρέπει να τηρηθούν οι προθεσμίες. Η Ελλάδα δείχνει ότι έχει παλμό, ετοιμότητα και προθυμία. «Έχουμε εμπιστοσύνη στους Έλληνες εταίρους».
Να κινητροδοτηθεί η αποθήκευση, να μπουν σε προτεραιότητα οι επενδύσεις σε δίκτυα
Το Ταμείο Ανάκαμψης επιτάχυνε την προσαρμογή των πράσινων τεχνολογιών, σημείωσε ο Γιώργος Αλεξόπουλος, αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, γενικός Διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού και Νέων Δραστηριοτήτων Ομίλου, Helleniq Energy και Μέλος της Επιτροπής Ενέργειας του ΣΕΒ. «Ένα μεγάλο κομμάτι 36% του προγράμματος αφιερώνεται στην ενεργειακή μετάβαση και αυτό είναι ιδιαίτερα θετικό, ενώ στη βιομηχανία αναλογεί το 10%. Η εστίαση είναι σωστή». Ωστόσο, όπως σημείωσε λείπει η εστίαση για το υδρογόνο και η δέσμευση του άνθρακα. Ο κανονισμός Green H2 βρίθει κενών και καθιστά αμφίβολη τη παραγωγή πράσινου υδρογόνου σχεδόν οπουδήποτε στην Ευρώπη. Μάλιστα, ανέφερε ότι υπάρχουν σκέψεις για ένα σύστημα δημοπρασιών στα πλαίσια του υδρογόνου. «Οι πόροι είναι περιορισμένοι, αλλά η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών απαιτεί πρόσθετα εργαλεία. Είναι σημαντικό να μεγαλώσει η περίοδος μετάβασης, διότι ο στόχος είναι κοινός, αλλά απαιτείται ευελιξία».
Ο κ. Αλεξόπουλος έστρεψε επίσης την προσοχή σε δύο επιπλέον ζητήματα. «Είναι σημαντικό να είμαστε πιο επιλεκτικοί στο πώς δίνουμε τις άδειες. Να υπάρχει αυστηρή προθεσμία για την υλοποίηση ενός έργου, αλλιώς ο χώρος να απελευθερώνεται». Και συμπλήρωσε πως «αν θέλουμε η βιομηχανία να ακολουθήσει την πράσινη μετάβαση χρειάζεται η αποθήκευση να κινητροδοτηθεί, η αναβάθμιση του δικτύου να τεθεί στο τραπέζι, ενώ όσον αφορά τις περικοπές είναι κατανοητό ότι είναι αναγκαίες, αλλά να το ξέρουν οι επενδυτές εξαρχής».
Τα υπεράκτια αιολικά και οι επενδύσεις
Ένα εκ των project που αποτελεί στοίχημα για την Ελλάδα είναι και τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Η χώρα δουλεύει εντατικά και με ταχείς ρυθμούς σε συνεργασία με τοπικούς φορείς, ξένους φορείς και επενδυτικά σχήματα, ώστε να υπάρξουν τα υπεράκτια πλωτά πρώτα έργα το 2030-32. Ο κ. Johannes Luebking σχολίασε ότι ο στόχος είναι εφικτός, αλλά για να προχωρήσει το σχέδιο χρειάζονται μεταρρυθμίσεις και περαιτέρω επενδύσεις, ενώ πρέπει να επισπευσθεί η χωροθέτηση.
Ο Γενικός Διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Παπασταματίου σημείωσε ότι είναι σημαντικό να δούμε τι μήνυμα περνάει η κυβέρνηση και οι φορείς λήψεις αποφάσεων. Μία πτυχή του RepowerEU είναι η διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων και το γεγονός ότι οι ΑΠΕ εξυπηρετούν ένα πρωταρχικό δημόσιο συμφέρον σε συνάρτηση με το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα. «Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από την ίδια την κοινωνία το δημόσιο συμφέρον που προκύπτει από ένα έργο ΑΠΕ. Στόχος είναι η ουδετερότητα άνθρακα μέχρι το 2050 σε συνάρτηση με την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος μέσω των ΑΠΕ», κατέληξε.
