Ιδιαίτερα φιλόδοξους χαρακτηρίζει τους πολιτικούς στόχους τους οποίους έχει θέσει η Ευρώπη γύρω από το πεδίο των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, η εταιρεία εγκατάστασης offshore αιολικών πάρκων Integrated Wind Solutions (IWS). Η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει στρατηγικά στην εν λόγω τεχνολογία η οποία λόγω μεγέθους και δυναμικότητας είναι σε θέση να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες εκατομμυρίων νοικοκυριών. Οι πολιτικές φιλοδοξίες των κρατών -μελών της ΕΕ επισημαίνονται στην παρουσίαση της IWS που αποτελεί κινητικό «παίχτη» στο ταχέως αναπτυσσόμενο οικοσύστημα και αναγνωρίζει πως το αιολικό δυναμικό της Ευρώπης θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στο μελλοντικό ενεργειακό σύστημα, προσφέροντας μία καθαρή, ενδογενή πηγή ΑΠΕ. Ωστόσο, η «Γηραιά Ήπειρος» χρειάζεται να πάρει τα ηνία της αγοράς, ξεπερνώντας τις προκλήσεις οι οποίες αφορούν το χωροταξικό, την έλλειψη υποδομών και δικτύων, ώστε να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στους ενδιαφερόμενους επενδυτές και να δημιουργήσει μία εγχώρια αλυσίδα εφοδιασμού.

Όπως επισημαίνεται οι φιλόδοξοι πολιτικοί στόχοι καθοδηγούνται σε μεγάλο βαθμό από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής ισχύος από νέα υπεράκτια αιολικά μέχρι το 2030. Η Βρετανία επιδιώκει την εγκατάσταση νέων υπεράκτιων αιολικών ισχύος 50 γιγαβάτ (GW) και η Γερμανία 30 GW. Υψηλούς στόχους υπεράκτιας δυναμικότητας στα αιολικά έχει θέσει και η Γαλλία με 40 GW αλλά και η Νορβηγία (30 GW) και η Ολλανδία (21 GW).

Στη Μεσόγειο, οι Ιταλοί έχουν στόχο τα 3,5 – 5 GW πλωτών υπεράκτιων αιολικών λόγω του μεγάλου βάθους, τεχνολογία στην οποία θα στηριχθεί και η Ελλάδα. Στην Ιταλία, η Renexia που αποτελεί τον βραχίονα έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) του κατασκευαστικού ομίλου Toto, ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες πως ολοκλήρωσε τις πρώτες μελέτες βυθού για πλωτό υπεράκτιο αιολικό ισχύος 2,5 GW. Τόσο στην Ιταλία, όσο και στην Ελλάδα, καθώς και σε πολλές άλλες χώρες της ΕΕ οι ενεργειακοί όμιλοι επισημαίνουν τα ρυθμιστικά κενά που μπορεί να καθυστερήσουν αυτές τις μεγάλες επενδύσεις.

Το υψηλό θαλάσσιο αιολικό δυναμικό το οποίο διαθέτει η Ελλάδα θέλει να αξιοποιήσει η κυβέρνηση με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θ. Σκυλακάκη να επιδιώξει ταχύτατη ανάπτυξη του σχεδίου για την υπεράκτια αιολική ενέργεια. Το εθνικό πρόγραμμα προβλέπει την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων ισχύος 2 GW έως το 2030 και 17 GW έως το 2050. Το ρυθμιστικό πλαίσιο καθεστώς έχει τεθεί επί τάπητος, ενώ έχουν χαρτογραφηθεί στη θάλασσα και συγκεκριμένες ζώνες ανάπτυξης. Την ώρα λοιπόν που προχωρούν οι μελέτες, οι αδειοδοτήσεις και έχουν δοθεί οι πρώτες άδειες έρευνας για πιλοτικά υπεράκτια αιολικά πάρκα η ελληνική αγορά αξιολογείται από την IWS ως μια από τις ελκυστικότερες για υπεράκτια αιολικά έργα παγκοσμίως. Το υψηλό υπεράκτιο αιολικό δυναμικό στην Ελλάδα εμφανίζεται πολλά υποσχόμενο, αφού σε αρκετές επιλεγμένες περιοχές η μέση ταχύτητα ανέμου ξεπερνάει τα 9 μέτρα / δευτερόλεπτο.

Παρά το γεγονός πως οι φορείς ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών έργων αντιμετώπισαν πιέσεις λόγω του πληθωρισμού και των αυξημένων χρηματοοικονομικών δαπανών με αποτέλεσμα να υπάρξουν καθυστερήσεις, ακυρώσεις έργων και κλυδωνισμοί, αυτό δεν επηρέασε σημαντικά τις συνολικές προοπτικές στην Ευρώπη, λέει η IWS.

Σημειώνεται πως η ευρωπαϊκή βιομηχανία θα πρέπει κάθε χρόνο να κατασκευάζει εντός πέντε ετών το ισοδύναμο αιολικής ενέργειας των 20 GW από υπεράκτιες ανεμογεννήτριες, από 7 GW που είναι σήμερα. Το συνολικό κόστος προβλέπεται πως θα είναι κολοσσιαίο: στα τέλη του 2020, οι Βρυξέλλες υπολόγισαν τις επενδυτικές ανάγκες σε 800 δισεκατομμύρια ευρώ εάν η ΕΕ στόχευε μόνη της 300 GW υπεράκτιας αιολικής ενέργειας έως το 2050. Το σχέδιο της Επιτροπής για τα υπεράκτια αιολικά προβλέπει, μεταξύ άλλων, την ταχύτερη αδειοδότηση εγκατάστασης αιολικών πάρκων, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην ψηφιοποίηση των διαδικασιών. Το 2022 προστέθηκαν εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας ισχύος 16 GW, επίδοση που συνιστά ρεκόρ και αύξηση κατά 47% σε σύγκριση με το 2021. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από τα 37 GW/έτος που απαιτούνται για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για το 2030 όσον αφορά την ανανεώσιμη ενέργεια.

Σημειώνεται πως η υπεράκτια αιολική βιομηχανία θα δημιουργήσει 250.000 θέσεις εργασίας το 2030, σε σύγκριση με 80.000 σήμερα. Το διακύβευμα είναι πώς θα καταφέρει η Ευρώπη να αποκοπεί από τον «ομφάλιο λώρο» της Κίνας, ώστε να αναπτύξει εγχώρια αλυσίδα εφοδιασμού. Το εγχείρημα αυτό θέλει να φέρει εις πέρας και η Ελλάδα. Η τοπική παραγωγή θα πασχίζει να καλύψει τις ανάγκες της ίδιας της χώρας μέχρι να δημιουργηθεί η απαραίτητη παραγωγική δυναμικότητα ευρέως. Στην εφοδιαστική αλυσίδα που συνοδεύει την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων εμπλέκονται μια σειρά από κλάδοι, όπως ναυπηγεία, λιμάνια, βιομηχανίες καλωδίων, μετάλλων, τσιμέντου, μεταφορές. Επενδυτές σημειώνουν πως κρίνεται αναγκαία η ανάπτυξη μιας δευτερογενούς αγοράς, η οποία όμως για να αναπτυχθεί πρέπει να στηριχθεί σε μια κρίσιμη μάζα έργων που θα της διασφαλίσει βιωσιμότητα. Ο οργανισμός WindEurope τονίζει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να προσθέτουν 24 GW ετησίως την περίοδο 2027-2030 για να επιτύχουν τους στόχους του 2030, ενώ η σημερινή υπεράκτια αλυσίδα εφοδιασμού αιολικής ενέργειας μπορεί να παράγει μόνο περίπου 7 GW κάθε χρόνο. Οι υπεράκτιες ΑΠΕ θα γίνουν ο τρίτος σημαντικός ενεργειακός πόρος στο ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, παρέχοντας το 18% της διανεμόμενης ενέργειας το 2040 και το 2050, ενέργεια που είναι επαρκής για την τροφοδοσία 55 εκατομμυρίων νοικοκυριών ήδη το 2040, εάν όλα κυλήσουν σύμφωνα με τους στόχους των κρατών-μελών. Ο Διαχειριστής Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας της Ευρώπης (ENTSO-E) είχε επισημάνει στην παρουσίαση του Σχεδίου Ανάπτυξης των υποδομών διασύνδεσης των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων στην Ευρώπη (ONDP) ακριβώς αυτό: ότι η πρόσθετη υπεράκτια δυναμικότητα ΑΠΕ πρέπει να ενσωματωθεί στα ενεργειακά συστήματα της Ευρώπης,

Πάντως, η συνολική υπεράκτια αιολική ισχύς η οποία εγκαταστάθηκε το 2023 ήταν 40% υψηλότερη από ό,τι το 2022. Από τα 4,2 GW νέας ισχύος, τα 3 GW ήταν στην ΕΕ, σημειώνοντας αύξηση 2,1 GW από έτος σε έτος, ανέφερε η τελευταία παρουσίαση της IWS. Η Ολλανδία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο εγκατέστησαν τη μεγαλύτερη νέα δυναμικότητα, συμπεριλαμβανομένου του υπεράκτιου αιολικού έργου Hollandse Kust Zuid ισχύος 1,5 GW στην Ολλανδία, σύμφωνα με τον οργανισμό. Το 2024 θα είναι μια μεγάλη χρονιά για τις υπεράκτιες δημοπρασίες αιολικής ενέργειας. Εάν όλες οι χώρες πραγματοποιήσουν τις δημοπρασίες τους για το 2024, αναμένεται να δημοπρατηθούν τουλάχιστον 40 GW φέτος. Η Γερμανία, η Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Ολλανδία είναι οι πέντε κορυφαίες χώρες με βάση τους νέους διαγωνισμούς που μπορούν να προχωρήσουν τα επόμενα δύο χρόνια.