Σειρά εκκρεμοτήτων γύρω από τα ενεργειακά ζητήματα χρειάζεται να καλύψει η ελληνική κυβέρνηση, ώστε να καταθέσει τα αιτήματά της για τη λήψη της 4ης και 5ης δόσης του Ταμείου Ανάκαμψης εντός του 2024. Η Ελλάδα πρέπει να καταβάλλει υπερπροσπάθεια, για να υλοποιηθούν 20 το πρώτο εξάμηνο και άλλα 29 το δεύτερο εξάμηνο του έτους, ώστε οι Βρυξέλλες να δώσουν το «εναρκτήριο λάκτισμα» για τις ενισχύσεις.

Μπορεί οι δράσεις να αφορούν μεγάλης εμβέλειας οικονομικές δραστηριότητες αλλά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται η ενεργειακή μετάβαση. Από τα συνολικά 20 ορόσημα της τέταρτης δόσης των επιδοτήσεων, που θα αποτελείται από δάνεια 2,3 δισ. ευρώ και επιχορηγήσεις 1 δισ. ευρώ, έχουν εκπληρωθεί τα 12, ενώ τα εναπομείναντα οκτώ θα πρέπει να εκπληρωθούν μέχρι τον Απρίλιο, ώστε να υποβληθεί το σχετικό αίτημα στην Κομισιόν από την ελληνική κυβέρνηση. Για το δανειακό σκέλος απομένουν 100 εκατ. ευρώ να συμβασιοποιηθούν σε δάνεια προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος.

Όσον αφορά την τέταρτη δόση αιχμή του δόρατος φαίνεται πως είναι η ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων.

Στον κατάλογο περιλαμβάνεται:

  • Ενίσχυση της ενέργειας. Αναδιάρθρωση και ενίσχυση των εσόδων του λογαριασμού ΑΠΕ-ΣΗΘΥΑ.
  • Στήριξη της εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης για την ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ
  • Ανακαίνιση, ενέργεια και επιχειρηματικότητα.
  • Ανακαίνιση, ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων του δημόσιου τομέα.
  • Ανακαίνιση, παρεμβάσεις σε περιοχές κατοικιών και στο κτιριακό απόθεμα.
  • Αειφόρος χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και προστασία του περιβάλλοντος. Εθνικό σχέδιο αναδάσωσης, πρόγραμμα αποκατάστασης και πρόληψης («antiNERO»), αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά μέτρα.
  • Αειφόρος χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και προστασία του περιβάλλοντος. Υποδομές παροχής και εξοικονόμησης πόσιμου νερού, έγκριση αιτήσεων για υποδομές ύδρευσης.

Στην πέμπτη δόση οι απαιτήσεις αυξάνονται. Το 5ο αίτημα πληρωμής θα γίνει τον Σεπτέμβριο του 2024, με στόχο να ικανοποιηθεί και αυτό μέσα στο έτος. Το αίτημα αυτό θα περιλάβει πόρους 3,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,3 δισ. ευρώ αφορούν επιδοτήσεις και 2,3 δισ. ευρώ δάνεια. Προβλέπονται:

  • Αναβαθμίσεις του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την προστασία του περιβάλλοντος συμβάσεις 1, 2 και 3
  • Αναβαθμίσεις του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ σε δασικές περιοχές
  • Αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος σε υποσταθμούς ΥΤ/ΜΤ του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας για σύνδεση νέων ΑΠΕ.
  • Ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων – κατοικιών.
  • Κατάρτιση πολεοδομικών σχεδίων κατ’ εφαρμογή της πολεοδομικής μεταρρύθμισης, ανάθεση πολεοδομικών σχεδίων.
  • Ηλεκτροκίνηση. Σημεία φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και επιβεβαίωση των σημείων εγκατάστασης. Produc-E Green, βιομηχανικές μονάδες (επιλογή εταιρειών που θα λάβουν τις ενισχύσεις).
  • Νομοθεσία διαχείρισης αποβλήτων για την εφαρμογή βιώσιμης υγειονομικής ταφής και ανακύκλωσης. Σύσταση και λειτουργία της ρυθμιστικής Αρχής διαχείρισης αποβλήτων
  • Σύσταση νέας ρυθμιστικής Αρχής για τα ύδατα και τα λύματα (ολοκλήρωση της διαδικασίας με την έκδοση όποιων αποφάσεων εκκρεμούν).
  • Εθνικό σχέδιο αναδάσωσης, πρόγραμμα αποκατάστασης και πρόληψης («antiNERO»), αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά μέτρα (υπογραφή συμβάσεων).
  • Υποδομές διαχείρισης αστικών λυμάτων και λυματολάσπης από την επεξεργασία λυμάτων. Κοινοποίηση ανάθεσης συμβάσεων για έργα αποχέτευσης.

Η Ελλάδα θέλει τη μερίδα του λέοντος, δηλαδή τα 36 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης, οπότε απώτερος σκοπός είναι να εκπληρωθούν τα προβλεπόμενα ορόσημα. Ο μεγαλύτερος αποδέκτης πόρων του ΤΑΑ είναι το υπουργείο υποδομών και Μεταφορών, με συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη έργων ύψους 1,78 δισ. ευρώ. Το υπουργείο Περιβάλλοντος θα αναλάβει έργα ύψους 663,5 εκατ. ευρώ. Ο μεγαλύτερος ιδιώτης αποδέκτης του ΤΑΑ είναι ο ΑΔΜΗΕ, με τρεις διαφορετικές δράσεις που παρέχουν κονδύλια ύψους 303 εκατ. ευρώ.