Στη λεκάνη της Μεσογείου έχουν δημιουργηθεί υψηλές προσδοκίες για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Τα ηνία προσπαθούν να πάρουν Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία και η Γαλλία η οποία αναμένεται να δώσει το εναρκτήριο λάκτισμα με δύο διαγωνισμούς που θα «τεστάρουν» το επενδυτικό ενδιαφέρον.

Ο Felipe Cornago, εμπορικός διευθυντής υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στη γερμανική BayWa, θεωρεί πως οι διαγωνισμοί της Γαλλίας AO5 και AO6 «θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι, καθώς θα χαρτογραφήσουν τα θέλω της αγοράς».

Τώρα, που πνέει ούριος άνεμος στην αγορά, η Ελλάδα έχει κάνει αίσθηση με το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων. Ξένοι και εγχώριοι επενδυτές αναγνωρίζουν την προσπάθεια της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) από κοινού με τη δράση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που θέλουν να «τρέξει» ταχύτατα το πρόγραμμα. Όσο προχωρούν οι μελέτες και οι αδειοδοτήσεις, η αναδυόμενη ελληνική αγορά «φλερτάρει με την ιδέα» να αποτελέσει ένα περιφερειακό κέντρο στα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Υπενθυμίζεται πως το εθνικό πρόγραμμα προβλέπει ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων ισχύος 2 γιγαβάτ έως το 2030 και 17 έως το 2050. Το ρυθμιστικό πλαίσιο καθεστώς έχει τεθεί επί τάπητος, ενώ έχουν χαρτογραφηθεί στη θάλασσα και συγκεκριμένες ζώνες ανάπτυξης.

Υπεράκτια αιολικά πάρκα: Η Γαλλία δηλώνει παρούσα

Δυναμικό «παρών» δίνει και η Γαλλία. Η υπεράκτια αιολική ενέργεια είναι ένας σχετικά αναξιοποίητος πόρος στη Γαλλία. Η γαλλική κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει τις δυνατότητες αυτής της Ανανεώσιμης Πηγής Ενέργειας και έχει θέσει φιλόδοξους στόχους για την ανάπτυξή της. Ενδεικτικά σημειώνεται πως η Γαλλία σκοπεύει να επιταχύνει την ανάπτυξη της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας προκειμένου να κατασκευάσει 50 υπεράκτια αιολικά πάρκα έως το 2050, που αντιπροσωπεύουν 40 GW συνολικής ισχύος και σχεδόν το 20% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στη Γαλλία.

Σύμφωνα με το offshorewind, η γαλλική κυβέρνηση έχει καθορίσει τη θέση δύο πλωτών αιολικών έργων, περίπου 250 MW το καθένα, και τις επακόλουθες επεκτάσεις τους στη Μεσόγειο Θάλασσα. Τα δύο έργα, ισχύος περίπου 750 MW το καθένα, τα οποία θα πρέπει να περιλαμβάνουν το πολύ περίπου 50 ανεμογεννήτριες, θα βρίσκονται εντός των ζωνών 1 και 2. Στη ζώνη 1 στα ανοικτά της ακτής Narbonne, το πρώτο έργο περίπου 250 MW θα βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη από 25 χιλιόμετρα από την ακτή και θα έχει έκταση 48 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η επέκτασή του κατά περίπου 500 MW θα βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 30 χιλιομέτρων από την ακτή του Aude, για μια κατανεμημένη έκταση 96 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Στη ζώνη 2 έξω από τον κόλπο Φως, το πρώτο έργο ισχύος περίπου 250 MW θα βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 25 χιλιομέτρων από την ακτή και θα διατεθεί έκταση 52 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η επέκτασή του, σχεδόν 500 MW, θα βρίσκεται πίσω από αυτό, σε μια κατανεμημένη έκταση 103 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Οι ζώνες αυτές θα συμπεριληφθούν στις προδιαγραφές της τρέχουσας διαδικασίας διαγωνισμού, με στόχο την ανάθεση των δύο πρώτων έργων ισχύος περίπου 250 MW έως το καλοκαίρι του 2024. Η θέση σε λειτουργία των δύο πρώτων πλωτών αιολικών πάρκων έχει προγραμματιστεί για το 2031. Η εν λόγω χώρα έχει ήδη αρχίσει να δοκιμάζει πλωτές ανεμογεννήτριες, με την εγκατάσταση ενός πιλοτικού έργου στα ανοικτά των ακτών του Le Croisic το 2018. Εάν επιτύχει, αυτή η τεχνολογία θα μπορούσε να ανοίξει νέες περιοχές για υπεράκτια αιολική ανάπτυξη και να αυξήσει σημαντικά τη χωρητικότητα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας της χώρας.

Όσον αφορά τον διαγωνισμό για το πλωτό αιολικό έργο Bretagne Sud (AO5) σημειώνεται πωςαπε έχει προκριθεί η RWE, η νούμερο δύο εταιρεία υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στον κόσμο. Η νότια Βρετάνη μπήκε στο πεδίο της εταιρείας διότι έχει χαρακτηριστεί ευνοϊκή περιοχή για την ανάπτυξη πλωτών ανεμογεννητριών. Στην περιοχή αυτήν η κυβέρνηση σχεδιάζει να αναπτύξει δύο πλωτά υπεράκτια αιολικά πάρκα και να τα συνδέσει μεταξύ τους. Η ανάθεση του πρώτου πλωτού υπεράκτιου αιολικού πάρκου 250 MW έχει προγραμματιστεί για τις αρχές του 2023 στη νότια Βρετάνη. Στο πλαίσιο του διαγωνισμού Α06, θα αναπτυχθούν δύο περιοχές για πλωτή υπεράκτια αιολική ενέργεια, η καθεμία με προγραμματισμένη εγκατεστημένη ισχύ περίπου 250 MW, με πιθανές επεκτάσεις, που θα οδηγήσουν σε συνολική ισχύ 1,5 GW. Αντιστοίχως, η Ocean Winds και η Banque des Territoires επιβεβαιώνουν τη συμμετοχή τους στον διαγωνισμό Α06.

Οι στόχοι της Πορτογαλίας για τα 10GW

Ο στόχος της Πορτογαλίας είναι να φτάσει τα 10 GW υπεράκτιας αιολικής ενέργειας μέχρι το 2030. Η χώρα διαθέτει 7,3 GW υδροηλεκτρικής ισχύος και 5,6 GW χερσαίας αιολικής ενέργειας, τα οποία μαζί αντιπροσωπεύουν το 83% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος της. Η Πορτογαλία έχει ένα μικρό πλωτό αιολικό έργο ισχύος 25 μεγαβάτ στα ανοικτά των ακτών του Ατλαντικού. Απώτερος στόχος είναι να έχει το 80% της χρήσης ηλεκτρικής της ενέργειας από ΑΠΕ έως το 2026, από περίπου 60% τώρα, που είναι ήδη ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη. Η χώρα είχε προχωρήσει πριν από λίγους μήνες σε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την πρώτη δημοπρασία υπεράκτιων αιολικών. Με βαση το εγχώριο Εθνικό Σχέδιο για το Κλίμα, επιδιώκει να εγκαταστήσει 2 GW offshore αιολικών έως το 2030, ενώ ήδη θέτει σε διαγωνισμό 3,5 GW, σύμφωνα με το rechargenews.

Πενήντα οντότητες, συμπεριλαμβανομένων μεμονωμένων εταιρειών και κοινοπραξιών από περισσότερες από δέκα χώρες, έχουν υποβάλει εκδήλωση ενδιαφέροντος για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών έργων στην Πορτογαλία, καθώς η χώρα προετοιμάζεται για την πρώτη της δημοπρασία.Ο αριθμός των ενδιαφερομένων αντικατοπτρίζει το υψηλό ενδιαφέρον και την ελκυστικότητα που παρουσιάζει η πορτογαλική υπεράκτια αγορά αιολικής ενέργειας στη διεθνή σκηνή, ανέφερε η κυβέρνηση. Η λίστα περιλαμβάνει σημαντικούς παίκτες, όπως οι Iberdrola, RWE, Equinor, Ocean Winds, ACCIONA, Corio Generation, Sumitomo, Marubeni, Repsol, Shandong Electric, TotalEnergies και άλλοι. Οι εταιρείες και οι κοινοπραξίες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στην προσεχή δημοπρασία θα κληθούν τώρα να συμμετάσχουν στη φάση του διαλόγου, που θα πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2024. Τοπικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι το αρχικό σχέδιο για την έναρξη του πρώτου διαγωνισμού μέχρι το τέλος του 2023 παρεμποδίστηκε από τη διάλυση του κοινοβουλίου της χώρας μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού.

Τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους το υπουργείο Οικονομίας και Ναυτιλίας της Πορτογαλίας, το υπουργείο Υποδομών και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Δράσης για το Κλίμα δημοσίευσαν προσχέδια περιοχών για υπεράκτια αιολική ανάπτυξη ως μέρος του σχεδίου της κυβέρνησης να χορηγήσει ισχύ 10 GW έως το 2030. Η κυβέρνηση πρότεινε τη δημοπράτηση των περιοχών σε φάσεις, με τρεις περιοχές συνολικής ισχύος 3,5 GW να προσφέρονται φέτος, μέσω μιας ή περισσότερων ανταγωνιστικών διαδικασιών, και η υπόλοιπη ισχύς να κατανεμηθεί σε επόμενες φάσεις έως το 2030, φτάνοντας τα 10 GW. Οι τρεις περιοχές για τις πρώτες προσφορές βρίσκονται στη Viana do Castelo (1 GW), Leixões (500 MW) και Figueira da Foz (2 GW).

Ούριος άνεμος και στην Ιταλία

Στο παιχνίδι είναι και η Ιταλία, η οποία έχει αναγνωρίσει τη σημασία των ΑΠΕ στην Εθνική Ενεργειακή Στρατηγική της. Μάλιστα, στοχεύει να επιτύχει το 28% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές έως το 2030 και η υπεράκτια αιολική ενέργεια αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτό το εγχείρημα. Σημειώνεται πως σύμφωνα με ιταλικά μέσα, μετά την έναρξη λειτουργίας του πρώτου υπεράκτιου αιολικού πάρκου, πέρυσι τον Απρίλιο, κοντά στο λιμάνι του Τάραντα στην Ιταλία, ήρθαν προτάσεις για μεγαλύτερο project. Σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, έχει υποβληθεί στις ιταλικές Αρχές αίτηση παραχώρησης για τη δημιουργία ενός μεγάλου πλωτού αιολικού πάρκου στα ανοιχτά του Κόλπου του Τάραντα. Το έργο προτείνεται από την εταιρεία Ionio Prime, καθ’ ότι προβλέπεται να αναπτυχθεί στο Ιόνιο Πέλαγος, μεταξύ των περιοχών Basilicata και Puglia, ενώ θα είναι συνολικής ισχύος 420 MW. Αυτό συνεπάγεται την εγκατάσταση 28 πλωτών ανεμογεννητριών, ονομαστικής ισχύος 15 MW η καθεμία, ενώ το πάρκο θα περιλαμβάνει επίσης υπεράκτιο υποσταθμό, από τον οποίο ένα καλώδιο εξαγωγής θα «πιάνει» στην ακτή του Δήμου Rotondella, στο Maritime Compartment του Taranto.

Η περιοχή του Κόλπου του Τάραντα κοντά στο ομώνυμο λιμάνι φιλοξενεί ήδη το πρώτο υπεράκτιο αιολικό πάρκο της Ιταλίας και το πρώτο που κατασκευάστηκε στη Μεσόγειο. Το υπεράκτιο αιολικό πάρκο Beleolico αναπτύχθηκε και κατασκευάστηκε από την ιταλική εταιρεία Renexia, είναι ισχύος 30 MW και διαθέτει 10 ανεμογεννήτριες από την κινεζική εταιρεία MingYang Smart Energy. Το Beleolico τέθηκε σε λειτουργία τον Απρίλιο του 2022 και ξεχωρίζει για δύο λόγους: είναι αφενός το πρώτο υπεράκτιο αιολικό πάρκο στην Ιταλία, αφετέρου το πρώτο στην Ευρώπη που χρησιμοποίησε κινεζικές ανεμογεννήτριες.

Το υπεράκτιο αιολικό δυναμικό της Ιταλίας έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον μεγάλων διεθνών παραγόντων στον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Εταιρείες όπως η Siemens Gamesa, η Vestas και η GE Renewable Energy έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για την προμήθεια ανεμογεννητριών για ιταλικά υπεράκτια αιολικά έργα, ενώ παγκόσμιοι ενεργειακοί κολοσσοί, όπως η Eni και η Equinor, έχουν συνάψει συνεργασίες με τοπικούς προγραμματιστές για να εξερευνήσουν ευκαιρίες στον τομέα. Μόλις χθες η AERO, η Ιταλική Ένωση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Ανανεώσιμων Πηγών Θαλάσσης, ανακοίνωσε τα επίσημα εγκαίνια των κεντρικών της γραφείων στην καρδιά της Ρώμης. Με αιχμή του δόρατος τον Fulvio Mamone Capria, η AERO, από την έναρξή της τον Μάιο, έχει ενώσει 13 κορυφαίες εταιρείες του κλάδου, συμπεριλαμβανομένων των BlueFloat Energy και Renantis, για να υποστηρίξουν την προώθηση των πρωτοβουλιών υπεράκτιων αιολικών της Ιταλίας.

Τα πρώτα βήματα της Ισπανίας στα υπεράκτια αιολικά πάρκα

Τέλος, η Ισπανία άναψε πρόσφατα το «πράσινο φως» στις πρώτες οριοθετήσεις για να αναπτυχθούν αιολικά πάρκα στα ανοικτά των ακτών της χώρας, Το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε διάταγμα που επιτρέπει την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε 5.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιας επικράτειας σε 19 μπλοκ, δήλωσε η υπουργός Ενέργειας, Teresa Ribera, σε συνέντευξη Τύπου. Με τις καθορισμένες οριοθετήσεις η Ισπανία αναμένεται να ανακοινώσει διαγωνισμούς για την ανάπτυξη αιολικών πάρκων φέτος που θα λειτουργήσουν μέχρι το τέλος της δεκαετίας, δήλωσε στην εφημερίδα La Vanguardia ο Joan Groizard, διευθύνων σύμβουλος του κρατικού Ινστιτούτου Διαφοροποίησης και Εξοικονόμησης Ενέργειας. Η Ισπανία έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να αναπτύξει έως και 3 γιγαβάτ (GW) εγκατεστημένης υπεράκτιας ισχύος μέχρι το 2030. Ο Groizard είπε στη La Vanguardia ότι τα υπεράκτια έργα στην Ισπανία θα απαιτήσουν πλωτές πλατφόρμες λόγω του βάθους της θάλασσας στα ανοιχτά της ισπανικής ακτής. Η ισπανική εταιρεία μηχανικών Ferrovial και η εταιρεία ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας RWE δήλωσαν αυτόν τον μήνα ότι υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων.